Қазақстан президенттігіне кандидат, сенат депутаты, Патриоттар партиясының лидері Ғани ҚАСЫМОВ: ПАРТИЯМДЫ ЖЕҢІСКЕ ЖЕТКІЗГІМ КЕЛЕДІ, ПАРЛАМЕНТТЕ ФРАКЦИЯСЫН ҚҰРҒЫМ КЕЛЕДІ

Қазақстанда жылдың басты саяси оқиғасы - республика президентінің кезектен тыс сайлауына 20 күндей уақыт қалды. Президенттік орынға үміткерлердің бұл жолғы жарысына қатысу мақсаты мен сайлау науқанының барысы туралы президентікке кандидат, парламент сенатының депутаты, патриоттар партиясының лидері Ғани Қасымов "Интерфакс-Қазақстан" агенттігіне берген сұхбатында айтып берді.

- Ғани Есенгелдіұлы, Сіздің сайлауға қатысудағы басты мақсатыңыз қандай? Соңғы сәтке дейін бұл жолғы сайлау науқанына қатыспайтындығыңызды мәлімдегенсіз. Шешіміңізді өзгертуге не себеп болды?

- Менің басты мақсатым –жеңіске жету, сол үшін қолдан келгеннің бәрін жасаймын.

Екінші мақсатымның тікелей практикалық мәні бар десе де болады. Мен саяси кеңістіктің мүлдем таза, еркін екендігін, ешқандай партиялардың жоқтығын көріп отырмын (тоғыз партияның үшеуі ғана сайлауға қатысып отыр, оның ішінде үшіншісі-біз), мұндай мүмкіндікті қалай ғана пайдаланбай қалуға болады! Бұл таза тактикалық қадам іспетті.

Қазіргі уақытта патриоттар партиясын тіпті үш жасар балалар да біледі. Келесі жылы парламент сайлауының науқаны өтпек, демек біз бұл науқаннан жайлап келесі кезең-парламенттік сайлауға өтпек ойымыз бар.

Партиямды жеңіске жеткізгім келеді және парламентте патриоттар партиясының фракциясын құрғым келеді. Біз осы саяси кеңістік беріп отырған бүкіл мүмкіндіктерді пайдаланамыз. Біздің мақсатымыз нақты әрі жүйелі, бұл науқан бірте-бірте келесі науқанға өтуге көмектеседі, деп санаймыз.

- Кейбір саясаттанушылар Сізді президент әкімшілігінің “адамы” деп атап отыр. Ал сіздің сайлау алдындағы науқанға қатысуыңыздың мақсаты сырт көзге сайлаудың альтернативті түрде өтіп жатқандығын көрсету деп санайды, өйткені оппозиция сайлауға бойкот жариялады емес пе. Мұндай топшылауларға қалай қарайсыз?

- Бұған қатысты не айтарыңыз бар дейсіз ғой? Бәріне де былай деп жауап берер едім: кез-келген саясаттанушының, талдаушының, тілектес адамның немесе мені жақтамайтын адамның, журналистің, болмаса социологтың, яғни, бәрінің де пікірлерін қолдаймын. Бәріне сәлем, бәрекелді, жарайсыңдар, сіздердікі жөн!

- Сонда айтылғандардың ешқайсысын да жоққа шығармайсыз ғой…

- Ештеңені де жоққа шығармаймын. Кез-келген версияны қолдаймын.

- 1999 жылғы президенттік сайлауда сіз 4,6% дауыс жинадыңыз. Қазіргі мүмкіндігіңізді қалай бағалайсыз?

-Өткен президенттік сайлауда өзім үшін өзім ғана жауап беріп, сайлаушылардың сондай дауысын жинадым. Онда жалғыз болдым, мені ешкім біле қойған жоқ. Қазір мені бүкіл ел біледі, жалғыз емеспін, артымда партиям бар. Сол себепті бұл жолғы мүмкіндігім жақсырақ деп санаймын. Сіздерге бірінші рет айтып отырмын, қазіргі қалыптасып отырған жағдайда екінші турдың болуы әбден ықтимал.

- Сайлауда кандидаттардың қайсысын негізгі қарсыласыңыз ретінде санайсыз?

- Маған тең келері жоқ. Мен бәрінен озып тұрмын, мен жеңіске жетуім керек!

- Сайлау бойынша сіздің кейбір оппоненттеріңіз үгіт мақсатында әлеуметтік желілерді пайдалануда, арнайы блогтар ашуда. Сіз сондай технологияларды пайдаланасыз ба? Өз блогыңыз бар ма?

-Facebook-ке кіріп қарасаңыз болады. Бұл ең үздік деген сайтыңыздан да әлдеқайда жақсы. Бір апта ішінде көптеген “дос” жинап алдым. 4-наурызда онда өз парақшамызды ашқан болатынмыз, осы уақыт ішінде онда мыңнан аса “досым” пайда болды.

Енід санап көріңіз, өйткені менің ондағы әр “досымның” өз “достары” бар, онда бәрі геометриялық прогрессияда дамиды.

- Сайлау алдындағы платформаңыз жайлы қысқаша айтып берсеңіз, сайлаушылардың көңілін қалай “ауламақсыз”?

- Бүгіндері бізде қалыптасып отырған саяси жүйе жаңалануға тиіс. Менің ұстанымым мынадай, бүкіл тіркелген саяси партиялар парламенттен орын алуға тиіс. Ел президенті саяси партиялар өкілдерінің тұрақты кеңесуші органын құрып, оған басшылық етеді. Заң арқылы партиялардың парламентке өтуі үшін қажетті 7-пайыздық барьер 3 пайызға дейін төмендетіледі. Сондай-ақ сайлау науқаны кезінде партиялардың саяси блоктарын құруға салынған тыйым алынып тасталады. Сонымен қатар арнайы қызметтер мен құқық қорғау органдарына партиялық ұйымдардың шаруаларына араласуға тыйым салу жөніндегі заң қабылданады.

Екіншіден, биліктің заң қабылдаушы тармағын өзгерту керек деп санаймын. Елдің вице-президенті қызметі енгізіледі, ол автоматты түрде сенат төрағасы болады, бұл президент пен парламент арасындағы бүкіл қайшылықтарды жояды. Парламент үкіметті тағайындауға және босатуға , үкіметтің бюджеті мен есебін бекітуге, бюджет қаржысының жұмсалуын бақылауға тиіс, оның ішінде парламенттік тексеру механизмдерін пайдалануы қажет; сондай-ақ парламент бүкіл мемлекеттік бағдарламаларды бекітуге, күштік және және құқық органдарының бүкіл жетекшілерін , республиканың елшілерін, Жоғарғы соттың мүшелерін, аудандық соттардың төрағаларын қызметтерге бекітуге тиіс.

Сонымен қатар, холдингтер мен ұлттық компаниялардың, мемлекеттік қорлар мен даму институттарының қызметіне толық ревизия жүргізу керек, аудит аяқталған соң қалған компаниялар мен холдингтер бюджетке мемлекет салған қаражатты қайтарып, өздері бәсекелестік ортаға бейімделулері керек. Қалғандарына қатысты банкрот ретінде тану процедурасы қолданылады. Сонымен қатар, елдің әкімшілік-аймақтық құрылымын да оңтайландыруға қол жеткізбекпін.

Өз бағдарламамда ұсынған реформалар мемлекетті басқарудың жаңа форматына өту әдісі болмақ.

- Сіз аймақтарда болдыңыз ба , қазақстандықтарды осы құжатпен таныстырдыңыз ба?

- Әзірге облыстарға шыққан жоқпын, үгіт -науқанның екінші жартысында шықпақпын. Қазір Алматыдамын, Астанаға аймақтардан бармақпын.

- Сіздің пікіріңізше сайлауға электорат белсенді қатыса ма? Таныстарымнан және көршілерден учаскелерге бармайтындықтары, дауыс бермейтіндіктері туралы сөздерді жиі естимін, олар “барудың пайдасы жоқ, нәтижесі бәрі-бір белгілі”, деп санайды. Сіз біздің азаматтарымыздың осындай ұстанымына қалай қарайсыз ?

- Кандидат ретінде тіркелу үшін қол қою парақтарын жинаған кезде бүкіл азаматтардың көңіл-күйлерінің онша емес екендігін байқадым. Естеріңізде болса, екі ай бұрын референдумға қатысты қол қою парақтары жиналған болатын. Сосын бәрін алданғандай болды, референдум болмайды, мерзімнен бұрын сайлау болады, деп айтты, содан халықтың көңіл-күйі болмай қалды. Енді көпшілігіне сайлаудың өтетіндігі бәрібір болып қалды.

Бірақ соған қарамастан, халық бәрібір дауыс беруге барады, деп санаймын. Кворум да болады, бәрі де жақсы болады. Әрине, сайлаушылардың жүз пайызы келмейді, бірақ адамдар бәрібір сайлауға барады. Әдет бойынша 70-80 пайызы барады. Біз әрдайым ұрсып, айтып жатамыз, бірақ артынан сайлауға қатысамыз. Мен бәріне де оптимистік көзқараспен қараймын!

- Сұхбатыңыз үшін рахмет!

Наурыз, 2011 жыл
(C) 2009, "Интерфакс-Қазақстан" агенттігі.
Пайдаланғанда сілтеме жасау міндетті.

Наурыз, 2011
© 2024 "Интерфакс-Қазақстан" агенттігі
Пайдаланғанда сілтеме жасау міндетті

Айдарлар мұрағаты